q     همزمان با شروع فعالیت واحدهای تولیدی فرآورده های گیاهی، گروه کارشناسی فراورده های گیاهی از سال ۱۳۶۰  در معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بصورت رسمی نظارت بر فراورده های گیاهی را آغاز نمود.

q      در سال ۱۳۷۶ ، اداره داروهای گیاهی در چارت سازمانی معاونت غذا و دارو به عنوان یکی از ادارات تابعه اداره کل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر به رسمیت شناخته شد

q     با افزایش تنوع فرآورده‌های طبیعی، برای تمرکز بیشتر بر روی این فرآورده‌ها در دی‌ماه ۱۳۸۵، اداره داروهای گیاهی به اداره داروهای طبیعی تغییر نام یافت.

q     با عنایت به بند(Ú) ماده ۳۴ قانون برنامه پنجم توسعه و ابلاغ سند توسعه طب سنتی ایرانی – اسلامی و توسعه روزافزون این فراورده ها در خرداد ماه ۱۳۹۲ اداره کل نظارت و ارزیابی داروهای طبیعی و سنتی تشکیل و در مهرماه همان سال با ادغام فراورده های مکمل ”اداره کل فراورده های طبیعی، سنتی و مکمل“ تشکیل گردید.

موارد مستند قانونی

* در راستای اجرای بند ﻫ ماده ۳۴ قانون برنامه پنجم توسعه، به منظور ایجاد و حفظ یکپارچگی در تأمین، توسعه و تخصیص عادلانه منابع عمومی سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است زمینه لازم برای توسعه طب سنتی و استفاده از داروها و فرآورده‎های طبیعی و گیاهی را فراهم نماید.

* بر اساس ماده ۱۶ قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب ۱۳۶۴، وزارت موظف است با همکاری وزارت کشاورزی طرح احیا داروهای گیاهی و استفاده گسترده از آن را به مرحله اجرا درآورد.

* براساس بند ۱۸ ماده ۱ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب ۱۳۶۷، انجام پژوهش در زمینه طب سنتی و بررسی و تحقیق در زمینه خواص دارویی گیاهان و امکانات تهیه و استفاده از داروهای گیاهی و آموزش صحیح در زمینه های فوق و ایجاد مراکز مناسب برای طب سنتی جز وظایف وزارت متبوع درنظر گرفته شده است.
       * تبصره ۳ ماده ۱۳ از فصل چهارم قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب سال ۱۳۳۴ و اصلاحیه سالهای ۱۳۶۷ و ۱۳۷۴، داروهای گیاهی به فراورده هایی اطلاق می شودکه در تهیه و ترکیب آنها کلا یا اکثرا از اجزا و یا عصاره های گیاهی استفاده شده باشد. تشخیص داروی گیاهی، تایید اثر درمانی و تعیین یا تایید نام آن با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
       * به استناد قسمت الف بند ۵-۱ فصل پنجم نقشه جامع علمی کشور، در جلسه ۷۳۵ مورخ ۲۵/۴/۱۳۹۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس پیشنهاد مورخ ۱۰/۲/۱۳۹۲ شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور "سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی " به تصویب رسیده است.

ادارات تابعه اداره کل نظارت و ارزیابی فراورده های طبیعی، سنتی و مکمل

1. اداره فرآورده های طبیعی
2. اداره داروهای سنتی
3. اداره فرآورده های مکمل تغذیه ای
4. اداره فرآورده های شیرخشک و غذاهای ویژه
5. اداره برنامه ریزی

تعاریف

وظیفه اصلی نظارت بر کیفیت، ایمنی و اثربخشی این فراورده ها از طریق بررسی پرونده های ساخت فراورده های  تولید داخل و وارداتی و صدورمجوز یا پروانه ساخت و ورود، نظارت بر تولید داخل، واردات، تولید تحت لیسانس، ساخت قراردادی و انتقال دانش فنی، تمدید مجوز یا پروانه ساخت و ورود فراورده ها است. همچنین صدور پروانه تاسیس کارخانجات تولیدی و مکاتبات مرتبط با این موارد  و تهیه و تنظیم ضوابط و مقررات نیز برعهده این اداره کل  می باشد.  هدف این اداره کل در دسترس قرار دادن فراورده های با کیفیت بالا، ایمن و موثر برای انسان  می باشد.

داروهای طبیعی

گیاهان، حیوانات، مواد معدنی یا قسمتی از آنها و فرآورده های حاصل از آنها به صورت خام و یا فرایندی در صورتیکه برای پیشگیری، درمان، سلامتی جسم و روان و یا تاثیر بر اعمال  فیزیولوژیک بدن به کار روند فرآورده طبیعی تلقی می شوند.

فرآورده های طب سنتی ایران

عبارتند از فرآورده هایی که به طور متواتر در کتب مرجع طب سنتی ایران ذکر شده اند.

 و عملیات تهیه این فرآورده ها صرفا شامل مواردی است که در کتب مرجع طب سنتی ایران ذکر شده است.

مکمل های تغذیه ای

مکمل های تغذیه ای فراورده های خوراکی هستند که از یک یا ترکیبی از مواد خام و یا فراوری شده از جمله ویتامین ها، املاح، اسیدهای چرب، اسیدهای آمینه و مشتقات آنها، آنزیم ها، فیبرها، آنتی اکسیدانها، کربوهیدرات ها، عصار، اندام و یا بافت های طبیعی تشکیل می شوند.

(این مواد بایستی از طریق رژیم غذایی دریافت شوند اما به دلیل فقدان یا کمبود آنها در رژیم غذایی فرد نیازمند مصرف این فراورده ها می گردد)

مصرف این فراورده های ممکن است از طریق تامین نیاز بدن به ترکیبات فوق الذکر باعث ارتقا عملکرد عمومی بدن شود.